Stomatologiczne hydrożele przeciwzapalne z ketoprofenem, solanką i chlorkiem cynku. cz. I. Badania reologiczne a dostępność farmaceutyczna w warunkach in vitroJustyna Kołodziejska Katedra Farmacji Stosowanej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi Streszczenie Cel pracy. Celem pracy było wytworzenie kompatybilnego hydrożelu stomatologicznego, zawierającego w swoim składzie środki lecznicze o działaniu przeciwzapalnym (ketoprofen, solanka lecznicza, chlorek cynku). Podjęto próbę oszacowania wpływu podłoża hydrożelowego oraz chlorku cynku na dostępność farmaceutyczną hydrotropowego adduktu ketoprofenu. Materiały i metodyka. Opracowano receptury hydrożeli z ketoprofenem, solanką i chlorkiem cynku na wariantowych podłożach (gumy roślinne, pochodne celulozy, Carbopole). Przeprowadzono badania reologiczne preparatów: badanie rozciągliwości wykonano za pomocą ekstensometru, a parametry lepkościowe - przy użyciu reometru stożek-płytka. Metodą potencjometryczną dokonano pomiaru pH. Badanie dostępności farmaceutycznej ketoprofenu przeprowadzono metodą membranową. Ilość środka leczniczego dyfundującego z hydrożelu do płynu akceptorowego oznaczono metodą spektrofotometryczną. Wyniki. Uwalnianie ketoprofenu przebiega najefektywniej z hydrożeli z Carbopolami. Uzyskane dla tych formulacji pola powierzchni pod krzywymi uwalniania mieszczą się w przedziale: 152,12-206,52 j.u., podczas gdy dla pozostałych modelowych preparatów uzyskano wartości nie większe niż 36,35 j.u. Wprowadzenie chlorku cynku powoduje poprawę parametrów reologicznych (lepkość strukturalna, granica płynięcia, rozciągliwość) wszystkich wytworzonych preparatów. Modelowe hydrożele z podłożem opartym na hydroksyetylocelulozie posiadają optymalne właściwości reologiczne, które nie podlegają zasadniczym zmianom w trakcie ekspozycji w temp. ciała ludzkiego. Wnioski. Badania wykazały, że najlepszym z aplikacyjnego punktu widzenia podłożem dla hydrożeli z ketoprofenem, solanką i chlorkem cynku jest układ wytworzony na bazie Carbopoli. Wartość pH (aH+) modelowych preparatów z Carbopolami, zbliżona do pKa ketoprofenu (5,94), warunkuje bardzo wysoką dostępność farmaceutyczną hydrotropowego adduktu środka leczniczego. Dodatek chlorku cynku powoduje obniżenie efektywności uwalniania środka leczniczego z hydrożeli z Carbopolami. Słowa kluczowe: stany zapalne, jama ustna, ketoprofen, sole lecznicze, chlorek cynku, właściwości reologiczne, dostępność farmaceutyczna |