Zastosowanie chitozanu w recepturze maści przeciwzapalnych z ketoprofenemMagdalena Piechota-Urbańska Katedra Farmacji Stosowanej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Streszczenie Wstęp. Specyficzne właściwości chitozanu, takie jak: bioaktywność, biodegradowalność, bakteriostatyczność wraz z bezpiecznym profilem toksykologicznym, czynią ten polimer cennym podłożem wykorzystywanym w medycynie, farmacji oraz kosmetologii. Cel. Celem pracy było zaprojektowanie receptury stabilnych maści z udziałem chitozanu o działaniu przeciwzapalnym, zbadanie ich właściwości fizykochemicznych oraz ocena dostępności farmaceutycznej substancji leczniczej (ketoprofenu). Materiały i metodyka. Przygotowano dwie receptury maści z udziałem chitozanu z powłok krewetek (SD=90%). Podłoże maściowe P1 sporządzono na bazie lanoliny, natomiast w podłożu maściowym P2 część lanoliny zastąpiono euceryną. Na bazie zaproponowanych podłoży wytworzono preparaty z 5% zawartością ketoprofenu. Szybkość utraty lotnych składowych z badanych podłoży i preparatów zbadano metodą grawimetryczną, zaś parametry lepkościowe wyznaczono przy użyciu reometru cyfrowego typu stożek-płytka. Metodą potencjometryczną zmierzono pH wytworzonych maści. Badanie dostępności farmaceutycznej ketoprofenu przeprowadzono z zastosowaniem metody spektrofotometrycznej. Wyniki. Badania lepkościowe wykazały, że wytworzone podłoża i preparaty z ketoprofenem to układy lepkoplastyczne posiadające granicę płynięcia. Wyższą rozciągliwością i niższymi parametrami lepkościowymi charakteryzuje się formulacja F2, w której część lanoliny zastąpiono euceryną . Wyniki badania szybkości utraty wody wskazują na możliwość wzrostu lepkości strukturalnej formulacji F1 w trakcie ekspozycji, a co za tym idzie na spadek dostępności farmaceutycznej ketoprofenu. Wszystkie zaproponowane podłoża i formulacje posiadają pH kompatybilne z pH powierzchni skóry ludzkiej. Badania dostępności farmaceutycznej ketoprofenu z modelowych preparatów potwierdzają wyniki badań reologicznych: proces dyfuzji ketoprofenu do płynu akceptorowego najefektywniej przebiega z formulacji F2. Wnioski. Wytworzone receptury maści z chitozanem charakteryzują się wysoką dostępnością farmaceutyczną ketoprofenu. Słowa kluczowe: maści przeciwzapalne, skóra, chitozan, ketoprofen, parametry reologiczne, dostępność farmaceutyczna |