Znaczenie werbeny lekarskiej (Verbena officinalis L.) w fitokosmetologiiPaweł Kubica 1/, Agnieszka Szopa 1/, Karolina Turcza 1/, Karolina Jafernik 1/, Maria Łuczkiewicz 2/, Halina Ekiert 1/ 1/ Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej, Wydział Farmaceutyczny, Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński w Krakowie 2/ Katedra i Zakład Farmakognozji z Ogrodem Roślin Leczniczych, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej, Gdański Uniwersytet Medyczny Streszczenie Verbena officinalis L. - werbena lekarska (pospolita) (Verbenaceae), to leczniczy gatunek szeroko rozpowszechniony na świecie, znany zarówno w medycynie tradycyjnej, jak i we współczesnej fitoterapii i fitokosmetologii. Monografia "Verbenae herba" (ziela werbeny) została włączona do Farmakopei Europejskiej po raz pierwszy w 2008 roku. W pracy przedstawiono krótką charakterystykę botaniczną, chemiczną i farmakologiczną gatunku, koncentrując się na profilach aktywności istotnych w kosmetologii i dermatologii. Ziele werbeny jest bogatym źródłem głównie irydoidów, glikozydów fenylopropanoidowych, kwasów fenolowych, flawonoidów, terpenoidów oraz olejku eterycznego. We współczesnej fitoterapii ziele werbeny wykorzystywane jest jako surowiec o działaniu przeciwzapalnym, przeciwdrobnoustrojowym, sekretolitycznym i wykrztuśnym. Badania naukowe potwierdzają także inne właściwości lecznicze tego surowca. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na cenne walory kosmetyczne tego gatunku wynikające z udowodnionej profesjonalnymi badaniami farmakologicznymi aktywności antyoksydacyjnej, przeciwdrobnoustrojowej i przeciwzapalnej ekstraktów z różnych części rośliny lub olejku eterycznego oraz z cennych właściwości sensorycznych olejku eterycznego. Gatunek figuruje w opracowywanej przez Komisję Europejską bazie CosIng aż w 11 postaciach. Jest składnikiem licznych kosmetyków oferowanych głównie przez europejskie oraz amerykańskie firmy kosmetyczne. Słowa kluczowe: werbena lekarska, skład chemiczny, badania aktywności biologicznej, aplikacje kosmetyczne |